Alergia na pyłki roślin - co musisz wiedzieć?

Alergia na pyłki roślin to sezonowa i najczęstsza choroba alergiczna dotykająca naszego układu oddechowego. Liczba chorych na całym świecie wzrasta - niezależnie od wieku. Obecnie jej objawy (choć łagodne, to bardzo uciążliwe) dotykają aż 1 na 5 Europejczyków. Czym jest alergia i uczulenie na pyłki roślin? Jakie są najważniejsze objawy alergii? Jakie są sposoby leczenia alergii na pyłki i jak unikać alergenów? O tym wszystkim dziś opowiemy! 

Czym jest alergia na pyłki roślin? 

Alergia to niewłaściwa, wręcz nadmierna reakcja odporności na konkretny czynnik zewnętrzny, czyli alergen. Zasadniczo, alergeny nie szkodzą zdrowym osobom, jednak u osób wrażliwych na ich działanie, wywołują nieprzyjemne objawy chorobowe. Do najczęstszych należą właśnie pyłki roślin. 

Uczulenie na pyłki roślin to główny rodzaj alergii sezonowych. Ich objawy pojawiają się i nasilają w określonych momentach roku, w których dochodzi do silnego pylenia roślin. 

Ten typ alergii może doskwierać praktycznie wszystkim - od dzieci po seniorów. Pierwsze objawy wcale nie muszą pojawić się wieku młodzieńczym. Alergikiem można zostać także jako dojrzała osoba. 

Choć do tej pory nie poznano dokładnych przyczyn takiego stanu rzeczy, naukowcy dostrzegają, że sporo zależy od odporności organizmu i wystawienia na działanie alergenów. Pyłki niektórych roślin zaczynają być postrzegane przez układ odpornościowych jako potencjalne zagrożenie i zaczyna z nimi walkę. 

Objawy alergii na pyłki roślin - na co zwracać uwagę przy uczuleniu?

Tak jak wspominaliśmy, uczulenie na pyłki roślin objawia się sezonowo, czyli podczas kwitnienia i pylenia roślin, na które mamy alergię. 

Najczęściej objawy alergii nie są ciężkie, ale nader uciążliwe. Sprawiają, że codzienne funkcjonowanie jest bardzo trudne i nieprzyjemne.

Przy alergii na pyłki najbardziej doskwierają na co dzień: 

swędzenie nosa, oczu, gardła czy podniebienia;

wodnisty katar sienny;

poczucie zapchanego nosa;

pogorszenie węchu;

napady kichania

łzawienie i zaczerwienieni oczu - zapalenie spojówek. 

Wielu alergików cierpi dodatkowo też na astmę. W takich przypadkach będzie trzeba jeszcze się zmagać z takimi objawami, jak intensywny suchy kaszel czy świszczący oddech. 

Uczulenie na pyłki roślin - jak wygląda kalendarz pylenia? Co i kiedy uczula?

W naszym kraju najbardziej doskwierają następujące pyłki roślin. 

PYŁKI TRAW

Okres największego pylenia traw przypada od drugiej połowy maja aż do połowy lipca. Co ciekawe, do tej grupy naukowcy włączają też zboża. Za najsilniej alergizujące zboże uważa się żyto. 

PYŁKI DRZEW

To zdecydowanie najbardziej rozbudowana grupa roślin, na które można mieć alergię. Największym wrogiem alergików są takie drzewa, jak: leszczyna, olcha, brzoza, topola, platan, buk, dąb czy wierzba. Pyłki drzew najgroźniejsze są od lutego do początku maja. 

PYŁKI CHWASTÓW

Może Cię to dziwić, ale chwasty również mogą stać się alergenem. Najczęściej uczulają takie rośliny, jak babka, szczaw, ambrozja czy komosa. Okres pylenia chwastów przypada od maja do września. 

ZARODNIKI

Zarodniki grzybów i pleśni są przyczyną alergii nie tylko sezonowej, ale i całorocznej. Lipiec i sierpień to czas wydzielania zarodników z gatunku Alternaia, a od czerwca do sierpnia groźne są zarodniki grzybów z rodzaju Cladosporium. 

Alergia na pyłki - jak zdiagnozować?

Uczulenie na pyłki roślin stwierdza się przede wszystkim na podstawie pogłębionego wywiadu i oceny konkretnych objawów. 

Dla potwierdzenia i wdrożenia leczenia celowanego w konkretne alergeny, lekarz zleca również wykonanie testów alergicznych. Najczęściej będą to testy skórne i badania krwi. 

Jak leczyć alergię na pyłki roślin?

Leczenie alergii i uczulenia na pyłki powinno odbywać się na dwa sposoby. 

Pierwszym z nich jest unikanie kontaktu z alergenami (dlatego tak ważna jest wiedza o tym, co i kiedy pyli), a drugim wprowadzenie leków, które będą łagodzić uciążliwe objawy. 

Farmakoterapia opiera się przede wszystkim na takich środkach, jak: 

leki antyhistaminowe;

kortykosteroidy;

leki obkurczające naczynia nosa. 

Trzecią drogą, dość często stosowaną, jest tzw. immunoterapia swoista, czyli odczulanie. Ma ona na celu łagodzenie i/lub ustąpienie objawów, a także ma zapobiegać astmie oskrzelowej. 

Co zrobić zrobić, żeby unikać alergenów? Alergia na pyłki roślin - profilaktyka i zapobieganie

Niestety, pyłki mogą dopaść nas wszędzie i bardzo trudno będzie je wyeliminować z najbliższego otoczenia. Możesz jednak wiele zrobić, żeby ograniczyć z nimi swój kontakt - zwłaszcza w wysokim sezonie alergicznym. 

Co warto i możesz zrobić? Oto kilka naszych propozycji: 

Śledź bieżące komunikaty i pilnuj kalendarza pylenia roślin; 

Unikaj długiego przebywania w miejscach wysokiego stężenia pyłków (np. parki czy łąki); 

Zamykaj okna - zwłaszcza nocą i nad ranem, a także w czasie gorących i suchych dni; 

Staraj się wietrzyć dom/mieszkanie po deszczu;

Stosuj profesjonalne oczyszczacze i nawilżacze powietrza; 

Systematycznie używaj odkurzacza z filtrem HEPA; 

Po powrocie ze spacerów przebierz się i weź prysznic, żeby spłukać z siebie pyłki;

Noś okulary przeciwsłoneczne, by chronić oczy przed łzawieniem.

Uczulenie czy alergia na pyłki roślin jest uciążliwa. Może nas dopaść nawet w wieku kilkudziesięciu lat. Na szczęście można z nią skutecznie walczyć. Jeśli chcesz odzyskać radość i komfort życia codziennego, konieczna będzie szybka diagnoza i profilaktyka, a także (najprawdopodobniej) wsparcie lekami. 

ŹRÓDŁA: 

Paszkowski J., Alergia pyłkowa, Medycyna Rodzinna 2/1999, s. 35-40

Zawadzka-Krajewska A., Pyłkowica – nie tylko alergiczne, sezonowe zapalenie błony śluzowej nosa, Nowa Pediatria 3/2001, s. 2-6

https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/kacikalergika/45993,pylki-roslin [dostęp: 13.05.2022]

https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/wartowiedziec/57607,skutecznosc-immunoterapii-alergenowej [dostęp: 13.05.2022] 

https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/61722,grzyby-mikroskopowe-plesniowe [dostęp: 13.05.2022]