Czym są haluksy?
Haluks – w języku łacińskim hallux valgus – oznacza słowo „paluch”. W medycynie określeniem tym określa się więc tzw. paluch koślawy, który wynika z wadliwego ustawienia dużego palca stopy.
Haluksy najczęściej przybierają formę guzów, które pojawiają się na wewnętrznej stronie stopy. W rzeczywistości jest to nienaturalnie wygięta kość, na skutek której palce zostają ściśnięte lub nachodzą na siebie. O ile na początku ta deformacja nie powoduje poważnych objawów, o tyle z czasem pojawiają się dolegliwości bólowe, które potęgują uraz, utrudniając chodzenie i swobodne poruszanie się. W skrajnych przypadkach – gdy choroba postępuje – gdy schorzenie utrudnia codzienne funkcjonowanie – niezbędne jest zainwestowanie w aparaty na haluksy lub skorzystanie z pomocy chirurga.
Jakie są przyczyny haluksów – skąd bierze się paluch koślawy?
Wśród najczęstszych przyczyn deformacji kości śródstopia wymienia się m.in.:
-
długotrwałe noszenie niewygodnego i/lub źle dobranego obuwia – zwłaszcza wysokich obcasów,
-
nadwaga,
-
siedzący tryb życia – tj. brak aktywności fizycznej,
-
stojący tryb życia,
-
paluch dłuższy od drugiego palca – tzw. egipski kształt stopy,
-
czynniki zewnętrzne – np. urazy, kontuzje
-
czynniki genetyczne i predyspozycje genetyczne,
-
haluksy to często konsekwencja niezdiagnozowanych, innych deformacji stopy – najczęściej dotyczy to pacjentów z płaskostopiem poprzecznym.
Dlaczego leczenie palucha koślawego jest ważne?
Haluksy to rodzaj dynamicznej deformacji. Oznacza to, że stopniowo postępuje – zwłaszcza wtedy, gdy zaniedbasz pojawiające się objawy i nie podejmiesz odpowiedniego leczenia. Zlekceważenie symptomów to prosta droga do pogłębiających się rotacji, co z kolei może prowadzić do dużych deformacji, utrudniających poprawne i komfortowe poruszanie się. W skrajnych przypadkach haluksy prowadzą do poważnych schorzeń w obrębie układu kostno-stawowego.
Warto więc leczyć haluksy w możliwie jak najszybszy sposób – najpierw do lekarza internisty, a następnie do chirurga, który skoryguje zniekształcenie stopy przy pomocy inwazyjnych metod.
Haluksy objawy
Objawy haluksów najczęściej dotyczą układu kostnego i układu ruchu. Wśród tych najczęściej pojawiających się, lekarze wymieniają:
-
Ból stopy i ból haluksa – ten najczęściej zwiastuje poważny stan zapalny torebki stawowej,
-
Uczucie ucisku – wynikające z drażnienia zakończeń bólowych w przedniej części stopy,
-
Obrzęk,
-
Modzele, nagniotki,
-
Utrudnione poruszanie się, ograniczony zakres ruchu,
-
Ucisk, wymagający noszenia większego obuwia.
Haluksy widać również „gołym okiem”. Najczęściej wykrzywiają i deformują one stopę w którymś z kierunków, co wynika z koślawego ustawienia palucha w stronę innych palców. Dodatkowo zauważalne jest szpotawe ustawienie kości śródstopia.
Jak wygląda leczenie haluksów?
Koślawość palucha wymaga odpowiedniego leczenia i diagnozy lekarskiej. Nie należy lekceważyć pojawiających się objawów – zwłaszcza, że metod leczenia jest naprawdę sporo, a szybsza reakcja gwarantuje większą skuteczność. Warto pamiętać, że sposób leczenia dobierany jest pod stopień zaawansowania haluksów oraz pod ewentualnie występujące, dodatkowe objawy.
Kluczowym elementem leczenia jest wsparcie ortopedyczne. W tym celu rekomenduje się wkładki ortopedyczne, szyny lub kliny. Warto także postawić na doskonale dopasowane obuwie, które dostosowuje się do stopy i które wykonane jest z naturalnych i elastycznych materiałów. Lepiej jest więc postawić na droższy, wysokiej jakości but na płaskim obcasie niż kupić wiele par ze sztucznych tworzyw.
W wielu przypadkach konieczne jest też wdrożenie fizjoterapii i domowych ćwiczeń, które mają usprawnić funkcjonowanie kończyn dolnych, przy okazji ucząc poprawnego chodu i bezpiecznego stawiania stopy.
W skrajnych przypadkach konieczna jest operacja haluksów lub inne metody chirurgiczne, które mają na celu zredukować powstałą wadę. Najczęściej skierowanie otrzymują osoby, które zmagają się z naprawdę silnymi dolegliwościami bólowymi, a także niemożnością noszenia obuwia ze względu na powstałe już zniekształcenia. Leczenie operacyjne haluksów jest najskuteczniejszą formą – zważywszy, że jest to uraz mechaniczny w obrębie kości śródstopia, same ćwiczenia, masaż tkanek głębokich czy wkładki mogą być jedynie chwilowym i jednorazowym rozwiązaniem.
Ważne jest także, aby wdrożyć tzw. leczenie zachowawcze. Dzięki prewencji zmniejszy ryzyko wystąpienia objawów. Podstawą jest wybranie odpowiedniego, wygodnego obuwia – tak aby zmniejszyć odchylenie dużego palca stopy.
