Haluksy. Jak leczyć palucha koślawego?

Haluksy (tzw. paluch koślawy) jest jednym z najczęściej występujących dolegliwości w obrębie stóp. Dotykają one niemalże każdego - chociaż statystycznie rzecz biorąc najbardziej narażone są kobiety po 60-65. roku życia, które przez wiele lat nosiły buty na obcasie. Występowanie haluksów wymaga pomocy rehabilitantów, ortopedów i lekarzy, którzy nie tylko leczą obecne deformacje, ale także zmniejszają ryzyko ich ponownego powstawania.

Jeśli więc odczuwasz silny ból, a większość swojego dnia spędzasz w pozycji stojącej - koniecznie zapoznaj się z naszym nowym wpisem blogowym. To w nim charakteryzujemy schorzenia, ale także podpowiadamy, jak cofnąć haluksy, które powodują dyskomfort w obrębie kończyn dolnych.

Czym są haluksy?

Haluks - w języku łacińskim hallux valgus - oznacza słowo "paluch". W medycynie określeniem tym określa się więc tzw. paluch koślawy, który wynika z wadliwego ustawienia dużego palca stopy. 

Haluksy najczęściej przybierają formę guzów, które pojawiają się na wewnętrznej stronie stopy. W rzeczywistości jest to nienaturalnie wygięta kość, na skutek której palce zostają ściśnięte lub nachodzą na siebie. O ile na początku ta deformacja nie powoduje poważnych objawów, o tyle z czasem pojawiają się dolegliwości bólowe, które potęgują uraz, utrudniając chodzenie i swobodne poruszanie się. W skrajnych przypadkach - gdy choroba postępuje - gdy schorzenie utrudnia codzienne funkcjonowanie - niezbędne jest zainwestowanie w aparaty na haluksy lub skorzystanie z pomocy chirurga.

Jakie są przyczyny haluksów - skąd bierze się paluch koślawy?

Wśród najczęstszych przyczyn deformacji kości śródstopia wymienia się m.in.:

• długotrwałe noszenie niewygodnego i/lub źle dobranego obuwia - zwłaszcza wysokich obcasów,

• nadwaga,

• siedzący tryb życia - tj. brak aktywności fizycznej,

• stojący tryb życia,

• paluch dłuższy od drugiego palca - tzw. egipski kształt stopy,

• czynniki zewnętrzne - np. urazy, kontuzje

• czynniki genetyczne i predyspozycje genetyczne,

• haluksy to często konsekwencja niezdiagnozowanych, innych deformacji stopy - najczęściej dotyczy to pacjentów z płaskostopiem poprzecznym.

Dlaczego leczenie palucha koślawego jest ważne?

Haluksy to rodzaj dynamicznej deformacji. Oznacza to, że stopniowo postępuje – zwłaszcza wtedy, gdy zaniedbasz pojawiające się objawy i nie podejmiesz odpowiedniego leczenia. Zlekceważenie symptomów to prosta droga do pogłębiających się rotacji, co z kolei może prowadzić do dużych deformacji, utrudniających poprawne i komfortowe poruszanie się. W skrajnych przypadkach haluksy prowadzą do poważnych schorzeń w obrębie układu kostno-stawowego.

Warto więc leczyć haluksy w możliwie jak najszybszy sposób - najpierw do lekarza internisty, a następnie do chirurga, który skoryguje zniekształcenie stopy przy pomocy inwazyjnych metod.

Haluksy objawy 

Objawy haluksów najczęściej dotyczą układu kostnego i układu ruchu. Wśród tych najczęściej pojawiających się, lekarze wymieniają:

• Ból stopy i ból haluksa - ten najczęściej zwiastuje poważny stan zapalny torebki stawowej, 

• Uczucie ucisku - wynikające z drażnienia zakończeń bólowych w przedniej części stopy, 

• Obrzęk, 

• Modzele, nagniotki, 

• Utrudnione poruszanie się, ograniczony zakres ruchu, 

• Ucisk, wymagający noszenia większego obuwia. 

Haluksy widać również "gołym okiem". Najczęściej wykrzywiają i deformują one stopę w którymś z kierunków, co wynika z koślawego ustawienia palucha w stronę innych palców. Dodatkowo zauważalne jest szpotawe ustawienie kości śródstopia.

Jak wygląda leczenie haluksów?

Koślawość palucha wymaga odpowiedniego leczenia i diagnozy lekarskiej. Nie należy lekceważyć pojawiających się objawów - zwłaszcza, że metod leczenia jest naprawdę sporo, a szybsza reakcja gwarantuje większą skuteczność. Warto pamiętać, że sposób leczenia dobierany jest pod stopień zaawansowania haluksów oraz pod ewentualnie występujące, dodatkowe objawy.

Kluczowym elementem leczenia jest wsparcie ortopedyczne. W tym celu rekomenduje się wkładki ortopedyczne, szyny lub kliny. Warto także postawić na doskonale dopasowane obuwie, które dostosowuje się do stopy i które wykonane jest z naturalnych i elastycznych materiałów. Lepiej jest więc postawić na droższy, wysokiej jakości but na płaskim obcasie niż kupić wiele par ze sztucznych tworzyw. 

W wielu przypadkach konieczne jest też wdrożenie fizjoterapii i domowych ćwiczeń, które mają usprawnić funkcjonowanie kończyn dolnych, przy okazji ucząc poprawnego chodu i bezpiecznego stawiania stopy. 

W skrajnych przypadkach konieczna jest operacja haluksów lub inne metody chirurgiczne, które mają na celu zredukować powstałą wadę. Najczęściej skierowanie otrzymują osoby, które zmagają się z naprawdę silnymi dolegliwościami bólowymi, a także niemożnością noszenia obuwia ze względu na powstałe już zniekształcenia. Leczenie operacyjne haluksów jest najskuteczniejszą formą - zważywszy, że jest to uraz mechaniczny w obrębie kości śródstopia, same ćwiczenia, masaż tkanek głębokich czy wkładki mogą być jedynie chwilowym i jednorazowym rozwiązaniem. 

Ważne jest także, aby wdrożyć tzw. leczenie zachowawcze. Dzięki prewencji zmniejszy ryzyko wystąpienia objawów. Podstawą jest wybranie odpowiedniego, wygodnego obuwia - tak aby zmniejszyć odchylenie dużego palca stopy.