Wysoki cholesterol - ta wiedza uratuje Ci życie!

Wysoki cholesterol, czyli tzw. hipercholesterotemia może dotyczyć aż 20 mln Polaków w wieku 18-80 lat. Niestety, większość z nich nawet nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ to schorzenie nie daje większych czy uciążliwych objawów. Tylko kilka procent z nich podejmuje leczenie, zmniejszając ryzyko udaru czy zawału serca. Na szczęście, wystarczy wprowadzić naprawdę niewielkie zmiany do codziennej rutyny, by uratować swoje życie. Sprawdź, co zrobić, żeby wysoki cholesterol nie stanowił problemu dla Ciebie i Twoich Bliskich. 

Wysoki cholesterol - badasz się regularnie? 

Badania jasno pokazują, że zbyt wysoki poziom cholesterolu całkowitego ma ponad 60% Polaków w wieku 18-79 lat. Z powodu braku profilaktyki i systematycznych kontroli, większość z nich nie jest nawet świadoma swojego stanu. 

Lekarze zalecają obecnie regularne badanie cholesterolu: 

u mężczyzn, którzy ukończyli 40. rok życia;

u kobiet po menopauzie lub po ukończeniu 50. roku życia. 

Interniści i kardiolodzy są również przekonani, że to powinno być rutynowe także u dzieci i młodych dorosłych. Jest to szczególnie ważne zwłaszcza w obliczu coraz mocniej rozprzestrzeniającej się w naszym społeczeństwie epidemii nadwagi i otyłości. 

Diagnostyka nie jest droga czy uciążliwa - wystarczy proste badanie krwi.

Dlaczego wysoki cholesterol jest tak niebezpieczny?

Choroby układu krążenia to najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce od lat. Są one groźniejsze dla kobiet, choć przed 60. rokiem życia z ich powodu umiera więcej mężczyzn - potem ta tendencja się zmienia. 

Zawał, atak serca, udar, zatory płucne, miażdżyca - choć nie wszystkie kończą się śmiercią, są niezwykle niebezpieczne. Życie po nich zmienia się diametralnie. Można byłoby tego uniknąć, gdyby większa byłaby świadomość społeczna, a także większą wagę przykładano do profilaktyki chorób serca. 

W razie stwierdzenia hipercholesterolemii - nawet na wczesnym etapie - podstawowym celem jest obniżenie wartości złego cholesterolu LDL. Wszystko należy konsultować z lekarzem, którego obowiązkiem jest ocena ryzyka wystąpienia tzw. zdarzenia sercowo-naczyniowego. Konieczne do tego będą wywiad lekarski, określenie genetycznych predyspozycji oraz szczegółowe badania. 

Tutaj mamy do czynienia z dwoma pewnikami. 

Po pierwsze: im niższy poziom LDL, tym mniejsze ryzyko miażdżycy, zatorowości płucnej, udaru czy zawału serca. 

Po drugie: leczenie wysokiego cholesterolu to nie tylko łykanie tabletek. To konkretna zmiana stylu życia. Zdrowa dieta dla seniora i dostosowane do wieku ćwiczenia dla osób starszych to podstawa - czasami może w ogóle obyć się bez leków. 

Hipercholesterolemia - najważniejsze przyczyny

Wysoki poziom cholesterolu zdecydowanie częściej występuje u osób: 

z nadwagą;

z otyłością;

prowadzących niezdrowy tryb życia;

palących tytoń;

nadużywający alkoholu;

jedzący zbyt dużo śmieciowego jedzenia.

Co ważne naukowcy wyróżniają także hipercholesterolemię rodzinną, która ma powstaje w wyniku uwarunkowań genetycznych. Statystycznie cierpi na nią średnio 1 na 200 osób. 

Na wzrost poziomu cholesterolu wpływać mogą również także: cukrzyca, zespół metaboliczny, choroby nerek i wątroby, niedoczynność tarczycy, a nawet zażywanie niektórych leków. 

Dobry i zły cholesterol - największe mity

Nie chodzi o to, żeby teraz cytować Wam encyklopedię i podręczniki medyczne. W dużym skrócie i uproszczeniu - cholesterol dzielimy na dobry (HDL) i zły (LDL). 

W sieci wiele jest opinii, że wystarczy dbać o wysoki poziom HDL, a żadne choroby sercowo-naczyniowe nie będą nam grozić. Nie jest to, niestety, takie proste. 

Owszem, liczne badania wykazują, że wysoki HDL we krwi ma działanie ochronne, zmniejsza ryzyko miażdżycy, jednak nie jest to jednoznaczne z tym, że można już spać spokojnie. Właśnie dlatego w leczeniu głównym celem jest obniżenie stężenia cząsteczek LDL. W tym celu - nawet bez konsultacji lekarskiej - zmienić dietę np. na śródziemnomorską i zacząć się więcej ruszać. Świetnie sprawdzi się tutaj joga dla seniorów. 

Wysoki cholesterol - kiedy go podejrzewać?

Podstawowym objawem hipercholesterolemii jest wysoki poziom LDL oraz wystąpienie w młodym wieku choroby wieńcowej i/lub zawału serca czy udaru. 

Jeśli więc w Twojej rodzinie występowały przedwczesne odejścia ludzi z powodu chorób serca czy wysoki cholesterol - warto zbadać go u siebie. 

Gdy wyniki badań będą jednoznacznie przekraczać dopuszczalne normy i nie będą one wynikiem jednego z czynników, o których już mówiliśmy - warto przeprowadzić badania genetyczne, które potwierdzą lub wykluczą obciążenie. 

Wysoki cholesterol a stres

Wszyscy wiemy, że stres może działać na nas mobilizująco. Jednak jego wpływ może mieć negatywny wpływ na nasz stan psychiczny i fizyczny. 

Długotrwały stres może prowadzić do bolesnych i uciążliwych dolegliwości układu pokarmowego - ze wrzodami żołądka włącznie. Te z kolei przyczyniają się do wzrostu ciśnienia tętniczego i… tak, do zwiększenia poziomu cholesterolu. Potwierdzają to również badania naukowe.  

Jak skutecznie radzić sobie z wysokim cholesterolem? 

Trochę już o tym wspominaliśmy wcześniej. 

Kluczowa będzie tu diametralna zmiana stylu życia. Jej podstawą powinna być zmiana dotychczasowej diety, zwiększenie aktywności fizycznej i mniejsze narażanie się na sytuacje stresowe. 

Jesteśmy świadomi tego, że nie będzie to proste na początku. Bardzo trudno zmienia się dotychczasowe przyzwyczajenia i rutyny, które są z nami od lat. Jednak teraz nie ma czasu na wymówki. Teraz już wiesz, co i jak zmienić. Wciąż masz wątpliwości? Pomyśl, że może Ci to uratować życie! Dalej będziesz się ociągać? 

ŹRÓDŁA: 

W. Drygas i inni, Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności - WOBASZ,   https://www.researchgate.net/publication/284550915_Wieloosrodkowe_Ogolnopolskie_Badanie_Stanu_Zdrowia_Ludnosci_-_WOBASZ [dostęp: 19.02.2022]

D. E. Haslam i inni,  Beverage Consumption and Longitudinal Changes in Lipoprotein Concentrations and Incident Dyslipidemia in US Adults: The Framingham Heart Study, https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/JAHA.119.014083 [dostęp: 19.02.2022]

https://www.health.harvard.edu/newsletter_article/medical-memo-stress-and-cholesterol [dostęp 19.02.2022]